Chữ tâm bằng ba chữ tài

Thi hào Nguyễn Du vẫn viết:“ có tài năng mà cậy bỏ ra tài,Chữ ‘Tài’ tức thời với chữ ‘Tai’ một vần.”“Tài” tại chỗ này liên quan tới phần “Thông minh đầu óc” (mà người Tây Phương hoàn toàn có thể đo lường qua chỉ số “IQ”, viết tắt từ bỏ chữ “Intelligence Quotient”) giỏi “Những khả năng đặc biệt quan trọng của đầu óc” (Multiple Intelligences). Mặc dù nhiên, nếu con bạn chỉ bao gồm “Tài”, nôm na điện thoại tư vấn là khẳ năng chất xám , nhưng không biết phương pháp xử thế, nôm na hotline là “cách ăn ở”, thì e rằng khi ra đời làm việc, sẽ gặp gỡ nhiều gian nan, tai hoạ . “Tai” tại chỗ này liên quan mang lại phần “Thông Minh con Tim”/ “Thông Minh Cảm xúc” (mà ngừời Tây Phương rất có thể đo lường bằng “EQ”, viết tắt từ bỏ chữ “Emotional (Intelligence) Quotient”) . Kế bên ra, ý muốn tiến tới được phần mừng cuống của chủng loại người, bé người rất cần được có phần “Thông Minh vai trung phong Linh” (đo lường bằng “SQ”, viết tắt tự chữ “Spiritual (Intelligence) Quotient”) để cảm nhận được phần tinh hoa của “Lẽ Trời” liên quan tới chữ “Tâm”, dòng “Ðức” của con người trong văn hóa việt nam .

Bạn đang xem: Chữ tâm bằng ba chữ tài

Kinh mời quý khách vào đọc nội dung bài viết “Chữ trung ương Kia mới Bằng bố Chữ Tài” và quan trọng đặc biệt phần thảo luận về bài viết này trong forums Ðặc Trung dưới đây:

Phần thảo luận trong forum Ðặc Trưng

Chữ “TÂM”

Khi còn học Trung Học, tôi rất thích mấy câu thơ dưới đây trong Truyện Kiều của cố kỉnh Nguyễn Du:

“Có tài mà lại cậy bỏ ra tài,Chữ Tài ngay tức khắc với chữ Tai một vầnÐã với lấy Nghiệp vào thân,Cũng đừng trách lẫn Trời gần, Trời xa.Thiện căn ngơi nghỉ tại lòng ta,Chữ trọng điểm kia new bằng ba chữ Tàì “

Thú thực là hồi đó, tôi chỉ cảm nhận thấy rằng tôi siêu “gần gũi” với hầu hết câu thơ này tuy thế thực sự tôi chưa thật hiểu rõ sâu xa và cho đến hiện nay với những tay nghề đã sống trên 60 năm cuộc đời, tôi new thấy “thấm” được không ít những gì mà cầm cố Nguyễn Du sẽ viết.

Tôi sẽ khôn lớn, ra ngôi trường rồi đi “vật lộn” với cuộc sống. Vào đời đi dậy, tôi đã gồm cái như ý được gặp gỡ rất những học trò thuộc những mầu da, tôn giáo và tuổi tác khác nhau để tôi quan cạnh bên và học hỏi và chia sẻ từ thiết yếu họ. Hai đồng sự Canadian với tôi thường xuyên hay bàn cãi với nhau về các đề tài khác nhau, nhất là những đề tài tương quan tới vấn đề Giáo Dục.

Chúng tôi thuộc dậy vào Phân Khoa nghệ thuật tại một Community College sống Canada, bởi vậy mà cửa hàng chúng tôi đã từng dậy chung một trong những sinh viên trong số những môn học khác nhau. Học tập lực với hạnh kiểm của học tập trò cho nên vì thế mà shop chúng tôi cũng đều biết rõ. Thoạt đầu, shop chúng tôi lấy làm quá bất ngờ thấy một số học trò lúc còn đến lớp đã được điểm không hề nhỏ nhưng sau khi ra trường và đi làm, bọn họ lại rất là lẹt đẹt trong sự việc “thăng quan liêu tiến chức”, không những vậy nên mà một vài còn bị mất việc luôn. Tôi còn ghi nhớ rõ khoảng tầm đầu thập niên 80, bao gồm một chàng trai – tạm điện thoại tư vấn tên là Les Hart – hay căn vặn lý sự cùng với tôi là vì sao anh ta lại mất điểm (nhỏ thôi) trong số bài Assignments. Tôi đã phân tích và lý giải cặn kẽ và mang lại hắn coi những “solution with marking scheme” của tôi. Triệu chứng nào, tật nấy, một hôm tôi đã bận giảng bài bác trong lớp, chàng trai còn gây sự và to giờ với tôi về dòng vụ mất điểm. Tôi ngưng câu hỏi giảng bài và tôi “giảng” cho anh chàng một bài xích học về kiểu cách xử thế. Tôi nói:

– nếu như “you” không biến hóa được cái thái độ của “you” khi đối xử với những người dân xung xung quanh “you”, tôi sẽ không còn lấy gì làm ngạc nhiên khi thấy “you” bị “fired” khi you đi làm! Tôi không chịu được nổi cái tính hay bắt bẻ và thích ăn uống người của “you” lắm rồi!”

Khi tôi nói xong, tôi ngạc nhiên cả lớp đều đứng lên vỗ tay đôm đốp cùng sau tiếng học, một vài ba sinh viên sống lại lớp với nói với tôi:

– Well said & thank you, Sir!

Họ còn đến tôi biết là chàng trai Les Hart này đã có lần “làm mưa, làm cho gió” với các vị giáo sư khác và làm mất thì giờ của những đồng môn trong giờ đồng hồ học.Hai năm sau khi Hart đang ra trường, một bạn học về bên lại trường thăm cửa hàng chúng tôi và anh ta mang đến biết:

– Thầy biết không? Ðúng như lời Thầy nói ngơi nghỉ trong lớp, Les Hart đã cùng làm thông thường tại Office với em nhưng đã biết thành Boss cho nghỉ vấn đề rồi vày cả sở không ai chịu được nổi được với hắn. Thật là tiếc, Thầy ơi vì Les nó siêu thông minh nhưng tâm địa lại chẳng ra gì!

Tôi suy nghĩ ngay mang lại hai câu thơ của cầm Nguyễn Du:

Có tài nhưng cậy chi tài,Chữ Tài liền với chữ Tai một vần


*

LỚP HỌC


Ba đồng sự shop chúng tôi vẫn liên tục theo dõi học trò từ dịp họ còn đi học tính đến khi họ ra đời làm việc. Cố kỉnh rồi, đầu những năm 90, chúng tôi rất vui thú được đọc trên tờ Time Magazine một bài viết về “Emotional Intelligence” (EQ) nhưng tôi tạm dịch là “Thông Minh cảm xúc ” (để đối nghịch lại với “Intelligence Quotient”, IQ, mà lại tôi lâm thời dịch là “Thông Minh Trí Tuệ”).Vậy thì sáng dạ là gì?

Theo trường đoản cú vị Encarta, “Thông Minh” là danh từ tế bào tả kĩ năng của kiến thức về lý luận, về giải quyết và xử lý các vấn dề, về lối xem xét trừu tượng, về giao lưu và học hỏi và đọc biết đa số thứ gì bắt đầu lạ cũng như biết rút tỉa trường đoản cú những tay nghề (Intelligence: term usually referring lớn a general mental capability khổng lồ reason, solve problems, think abstractly, learn và understand new material, and profit from past experience).

Các bên trường xa xưa thường reviews rất cao cùng chú trọng mang lại IQ trong số địa hạt của kĩ năng sinh ngữ (linguistic), lý luận (logical), toán học tập (mathematical). Gs Howard Gardner vào Phân Khoa giáo dục đào tạo của Ðại học Harvard nhận định rằng con người còn tồn tại những kỹ năng (gifts) khác như tài năng sáng tác của những nhà văn, kiến trúc gia, nhạc sĩ, người trí tuệ sáng tạo kiểu mẫu (designers), vũ công (dancers), người mua sắm (entrepreneurs), hay là bất kể tài năng nào sẽ giúp đỡ cho đời sống con fan được hoàn mĩ hơn.

Năm 1983, GS Gardner đã là bạn tiền phong về Multiple Intelligences (tạm dịch là “Thông Minh Ða Dạng”). Ông nêu ra 8 chiều hợp lý hay tài năng dưới đây:

– kĩ năng về ngôn ngữ (Linguistic Intelligence): năng khiếu về ngôn ngữ, viết lách– khả năng về Lý Luận-Toán học tập (Logical-Mathematical Intelligence): năng khiếu sở trường về phần các con số- lý luận, toán học.– năng lực về không khí (Spatial Intelligence): năng khiếu về hình hình ảnh và hội họa– kỹ năng về những động tác vận động của thân thể (Bodily-Kinesthetic Intelligence): năng khiếu sở trường về những động tác của cẳng chân tay, chạy, nhẩy …– tài năng về âm nhạc– kỹ năng về bí quyết xã giao (Interpersonal Intelligence): khả năng biết biện pháp đối xử với những người khác (people smart)– kĩ năng về Nội Xét (Intrapersonal Intelligence): tài năng về biết cách tự tranh đấu với nội trung tâm và giải pháp suy diễn từ nội trung tâm (self smart)– kĩ năng hiểu biết về Thiên Nhiên, Vạn thiết bị (Naturalist Intelligence)

Community College của cửa hàng chúng tôi đã khuyến khích những nhà giáo shop chúng tôi nên áp dụng những phương biện pháp của Multiple Intelligences trong các bài giảng dậy (Lecture notes), những bài thi Tests (bài thi vào Cá Nguyệt, Term) và Final Exams (bài thi cuối Cá Nguyệt, Term) để Ban Giảng Huấn công ty chúng tôi thực sự “measure” (lượng sức) được học tập lực của học trò.

Việc tranh luận về xuất sắc vẫn tiếp tục. Năm 1986, 25 nhà khảo cứu vãn rất uyên bác về đề tài “Thông Minh” đã cho rằng Thông Minh của nhỏ người bao gồm các lãnh vực như: – kĩ năng về giải pháp ứng xử với những vấn đề nan giải mới gồm trong cuộc đời (general adaptability to new problems in life) ; – khả năng xem xét trừu tượng (ability khổng lồ engage in abstract thinking) ; – biết cách ứng vươn lên là trong mọi thực trạng (adjustments to the environment); – kỹ năng trí tuệ và kĩ năng hiểu biết phần đa gì đã có (capacity for knowledge & knowledge possessed); – kĩ năng biết từ tập, quan tâm đến độc đáo cùng hiệu nghiệm trong suy bốn (general capacity for independence, originality, and productiveness in thinking); – biết phương pháp kiếm thêm tài năng (capacity khổng lồ acquire capacity); – thấu triệt các mối tương quan thích đáng (apprehension of relevant relationships); – năng lực biết xét đoán, thấu hiểu và suy luận (ability lớn judge, to understand and to reason); – kỹ năng suy diễn các mối đối sánh tương quan (deduction of relationships); – kĩ năng thiên bẩm về nhấn thức bao quát (innate, general cognitive ability).

Người tây thiên đã quan niệm rằng họ có thể “đo lường” được trí hoàn hảo con fan qua bí quyết khảo nghiệm (IQ demo – trợ thì dịch Intelligence Quotient là “Thương Số thông minh Trí Tuệ”) và nhiều người thường nhận định rằng những người có IQ cao thì sẽ thành công xuất sắc khi đi học tương tự như khi đi làm.

Cho mãi tới những năm 90, các nhà khảo cứu công nghệ nhân văn tây phương bắt đầu thấy là phần “Thông Minh Xúc Cảm” (Emotional Intelligence- viết tắt là EI- được giám sát và đo lường qua Emotional Quotient- viết tắt là EQ- tạm thời dịch là “Thương Số logic Xúc Cảm”) new giúp con người đi đến thành công xuất sắc hơn trong công ăn, việc làm.

Có phán đoán (Intellectual Intelligence) vẫn không đủ, nhất là lúc ra đời thao tác làm việc và theo sự nhận xét của GS Daniel Goleman trực thuộc Ðại học tập Hardvard thì lòng ghen tuông tị, bực tức, bi quan rầu, lo sợ, thắc mắc, tự khắc khoải… thường ảnh hưởng rất các tới cuộc sống của nhỏ người. Có tương đối nhiều người mặc dù phần trí tuệ (IQ) không hề nhỏ nhưng mang lại khi đề xuất đương đầu với những vấn đề tình yêu khó xử, họ lại hoàn toàn mù tịt chẳng biết phương pháp ứng xử ra sao hết. Không ít người đã buộc phải đi mang lại ly dị, sức khỏe tâm thần của họ bị bê bết và còn có tương đối nhiều người đã tự tử luôn.

GS Goleman sẽ lên tiếng để cho mọi người biết các gì mình nên biết về thiết yếu mình để tránh những tai họa về sau. Ông lôi kéo nhà trường bắt buộc dậy học sinh những căn bạn dạng về EQ , “Thông Minh cảm xúc .”

EQ bao hàm những gì? GS Goleman nêu lên 5 điểm thiết yếu sau đây:1.

Tỉnh Thức (Self Awareness): Mình cần phải biết lòng mình (emotions) và các cảm dấn (feelings) cơ mà mình đã có.2. Quản chế nỗi vui bi ai (Mood Management): nên biết cách đương đầu với rất nhiều cảm thừa nhận (feelings) vẫn xẩy ra để rất có thể đối phó với tự kiềm chế đúng lúc.3. Ý trang bị (Self motivation): bắt buộc gom góp lại số đông cảm nhận (feelings) sẽ hiện hữu cùng đưa bọn chúng tới một kim chỉ nam (goal) rõ rệt tuy nhiên mình sẽ trù trừ (self doubt), trì trệ (inertia), hoặc đang hành động bốc đồng (impulse)4. Giao cảm (Empathy): cần phải nhận biết được phần lớn cảm thừa nhận (feelings) của fan khác và tác động lại bằng ngôn ngữ (verbal cue) hay động tác cử chỉ (non verbal cue) đến đúng cách.5. Cách tiếp xúc (Managing Relationships): cần có cách xử sự (interpersonal interaction) cho hợp lý, phù hợp tình, biết cách hòa giải (conflict resolution) và dàn xếp (negotiations).

GS Goleman còn cho thấy thêm “Thông Minh Xúc Cảm” không những giúp cho con bạn tránh được những hậu trái tai sợ mà còn khiến cho cho con bạn sống hài hòa, an vui cùng với vợ-chồng-con dòng và thành công ngoài đời nữa. Ðiều nhất là con người rất có thể học thêm và cách tân và phát triển phần “Thông Minh Xúc Cảm” này trường hợp họ biết cách. Nếu không biết cách bảo trì nó, con tín đồ sẽ còn giảm mất phần EQ nữa.

Nói cầm lại, nhờ có “Thông Minh Trí Tụê” (IQ) mà nhỏ người hoàn toàn có thể học hành tiện lợi hơn dẫu vậy như vậy vẫn còn đó chưa đủ. Ðó mới là phần “Trí”. Con người cần phải có thêm phần “Thông Minh Xúc Cảm” (EQ) thì mới biết bí quyết ứng xử với thăng tiến tính từ lúc khi bước đầu đi học tính đến khi ra đời làm việc và về hưu. Những lãnh tụ, những chính trị gia thông thường có cả IQ lẫn EQ vô cùng cao. Họ rất có thể rất là khôn ngoan, đức độ mà người ta cũng rất có thể rất là gian hùng và tàn ác.

Cả IQ với EQ không đặt trọng tâm vào việc Ðạo Ðức của con người. Cái gian nguy trên vậy giới bây giờ là công ty trường đã quá bất cẩn đến các vân đề thuộc về phần “Công Dân Giáo Dục” (rất tương quan đến EQ) do đó học trò đôi khi rất… cực nhọc dậy vì học trò chỉ suy nghĩ đến các lợi lộc mang đến riêng cá thể họ và đôi lúc họ sẽ thiếu mất phần căn bản của “Tiên học tập lễ, hậu học văn”!

Thiện căn nghỉ ngơi tại lòng ta,Chữ tâm kia mới bằng tía chữ Tài.

Sang đến ráng Kỷ 21, fan Âu Mỹ vẫn “đi thêm một cách nữa”: họ cho ra đời phần thông minh nhưng mà tôi nhất thời dịch là “Thông Minh tâm Linh” (Spiritual Intelligence, viết tắt là SI cùng được tính toán qua yêu mến Số Thông Minh chổ chính giữa Linh – Spiritual Intelligence Quotient viết tắt là SQ).

IQ rất có thể ví như là phần thông minh của dòng sản phẩm điện toán Computer, EQ là phần xuất sắc của loài bạn và vài ba loài động vật hoang dã có vú thượng đẳng (mammals), trong những lúc đó SQ (Spiritual Quotient) thì chỉ loài bạn mới dành được mà thôi vì chưng SQ tương quan đến phần ý thức và trọng điểm Linh của bé người. Những nhà khảo cứu giúp về công nghệ Nhân Văn nhận định rằng phần SQ là phần căn bạn dạng nhất đối với IQ và EQ. Nhỏ người rất cần được có phần “Thông Minh trung tâm Linh” này để phát triển lòng mong ước tìm hiểu: – về ý nghĩa sâu sắc của sự vật, – về việc việc quan sát xa trông rộng cùng – về chân giá trị .Nhờ gồm SQ cơ mà con người có những ước mơ và nỗ lực đạt nguyện chúng. SQ đặt vấn đề về phần vai trung phong linh và vai trò của đạo giáo trong đời sống của con người.Vì “mới ra lò” sau năm 2000 nên tôi chắc hẳn rằng ít tín đồ đã nghe biết SQ với SQ cũng đang còn ở vào thời kỳ phôi bầu nên họ chưa thực sự thấy rõ được cái tầm dáng và sau này của SQ ra sao.

Như vậy tín đồ Tây Phương mới chỉ nói đến IQ, EQ, SQ cơ mà theo tôi suy nghĩ thì bên trên phương diện giáo dục đào tạo họ không thực sự trú trọng để chổ chính giữa tới phần Ðạo Ðức qua chữ “Tâm” với chữ “Ðức” trong văn hóa việt nam và Phật Giáo của bọn chúng ta. Tôi cảm thấy được phần lấp lánh về “Ðạo có tác dụng Người” của tiên nhân Việt Nam họ trong phương pháp dậy dỗ con bạn từ đời nọ mang đến đời kia. Tôi cũng cảm nhận thấy rằng tôi sẽ rất như mong muốn được dung nạp nền đạo lý cùng phần trung tâm linh thâm thúy này.

Xem thêm: Niềng Răng Tháo Lắp Cho Người Lớn Có Đặc Điểm Gì? Quy Trình Thực Hiện?

Trong nội dung bài viết này, tôi mong muốn dùng lối xem xét của Tây Phương với Ðông Phương để lý giải một vài điều mà thiết yếu tôi đã thấy tận mắt. Tôi cũng muốn đem so sánh quan niệm của vn và tây phương về “Thế nào là Thông Minh”. Tôi mạo muội viết ra đây hầu hết gì tôi biết một biện pháp thô thiển về chữ “Tâm” của Phật Giáo với chữ “Ðức” trong văn hóa việt nam cội nguồn. Xin quý vị bỏ lỡ cho lối “múa rìu qua đôi mắt thợ” này cùng nhất là những sai trái của tôi, xin nhiều tạ trước.

Theo tôi nghĩ, muốn bảo trì cái “Ðức”, bé người cần phải có cái “Tâm” trong sáng (nói nôm mãng cầu là “Tấm Lòng tốt, đạo đức, trung thực, trong sáng, thuận tiện …” trong giờ Việt) để nhấn diện được vụ việc một phương pháp trung thực và luôn luôn cân nhắc các hành động của bản thân cho thích hợp với “Ðạo làm cho người” trong cuộc sống hàng ngày.

Theo trường đoản cú Ðiển Phật Giáo của tác giả Ðoàn Trung Còn, chữ “Tâm” được định nghĩa như sau:

“Chữ tâm” gồm có nghĩa về vật hóa học và về tinh thần.

Về đồ dùng chất, tâm là:

Trái tim. Như trong người thương Tát giới kinh có nói: Hễ người tình Tát nghe tiếng đàn người ác ngoại đạo lấy lời gièm pha pha hủy hoại Phật giới, dường như ba trăm mũi giáo đâm vào trung khu mình.Chỗ thiết yếu giữa. Cũng giống như trái tim ở vị trí trung tâm thân thể, cái chi ở ở vị trí chính giữa sự vật, gọi là tâm, trung tâm, trung chổ chính giữa điểm.

Về tinh thần, trung ương thường dịch nôm là lòng, nghĩa là:

Lòng dạ, nỗi niềm cảm động. Như: An tâm, loàn tâm, ưu tâm, hỷ tâm.Nội: bề trong, đối với ngoại: bề ngoài. Như: trung khu nhãn.Chí, lòng cương quyết. Như: nhứt tâm, chuyên tâm, tâm lực.Ý: Phạn: Citta, tức trọng điểm ý. Như: tham tâm, sân tâm, say mê tâm, bồ đề tâm: Bodhicitta.Thức: Phạn: Vijnna tức trọng điểm thức. Như trong chén thức: Tám thức, bạn ta thường gọi các thức A lại da là tâm.Trí, tức trí thức, trọng tâm trí. Như: Phàm tâm, Vọng tâm, Thánh tâm, Phật tâm, Chơn tâm.Cái linh giác chung của: bọn chúng sanh, vạn vật, vũ trụ, có nghĩa là tâm linh, thần hồn. Như trong Niết Bàn Kinh, quyển 34, Phật phán: các chúng sanh ngơi nghỉ đời làm thiện hoặc có tác dụng ác, khi xả thân, thì Tứ đại các tan rã hỏng hoại. Dịp ấy, người nào đã làm Nghiệp thuần thiện thì chiếc tâm đi lên, kẻ nào đã làm nghiệp thuần ác, thì mẫu Tâm đi xuống.Căn bổn, chỗ phát sanh, chỗ trụ cốt. Như: bụng dạ tâm vương.Tánh, tức trung ương tánh. Như: trọng điểm bình, trung khu trực.Chỗ bí mật. Như: chổ chính giữa sự, trung ương truyền. Trung khu đối với: sắc, trần, cảnh, thân. “

Tôi suy nghĩ rằng vững chắc Quý Vị tương tự như tôi, trong cuộc sống đời thường hàng ngày, gồm có lúc mình muốn có mẫu này, có cái nọ cho độ như tham lam, có thời điểm mình thấy bực tức, oán thù hờn, tị tị, sợ hãi, náo nức … Những lúc này thật cực nhọc cho mình hoàn toàn có thể bình trọng tâm mà chăm chú vào một việc gì không giống được vày đầu óc mình nó còn ở chỗ nào đâu. Cũng chỉ nguyên nhân là cái “Tâm” ( xuất xắc nôm na ra là lòng dạ) của bản thân nó đang lăng xăng chỗ nào đâu đề nghị khó lòng mà lại mình sống thật yên ổn bên trong được. Nếu như mình gọi đó là cái “Tâm”, vậy thì “Tâm” vào Ðạo Phật là gì và “nó” vẫn ở đâu? câu hỏi này không dễ gì mà trả lời được.

Tác đưa Phạm Công Thiện sẽ viết về “Tâm” theo ý niệm Phật Giáo như sau:

“Cái trung khu là mẫu gì?

Chúng ta hay nói rằng hồ hết sự đều vì chưng tâm chế tạo ra. Điều đó lại càng đúng mực hơn nữa, nếu bọn họ đừng lúc nào đồng độc nhất và đồng nhất với dòng bảnngã hay chiếc “tôi” nội tại của chủ yếu mình. Phát âm được tâm là gì đó là điều khó khăn nhất một trong những điều khó khăn nhất của kiếp người. Cái lòng của bản thân mình hay dòng lòng của bạn đời chưa hẳn là chuyện dễ dàng nắm bắt như chúng ta thường tưởng chừng như vậy.Đừng khi nào tự nhận rằng bản thân tự hiểu dòng lòng mình hay hiểu được lòng người; bao gồm ý thức trọn vẹn như vậy thì mới có công dụng tạ ơn, ngưỡng mộ, và tôn kính tất cả những gì trở ngại và cạnh tranh hiểu độc nhất hiện nay. Mỗi lúc mình vừa tìm dòng tâm thì trung ương đã đi mất rồi. Tâm không hẳn là chiếc mà mình có thể đạt cho tới được trong vượt khứ, hiện tại tại, với tương lai. Điều kín lạ hay là loại tâm không ở thời gian và không ở trong không khí mà vẫn bừng sáng sủa liên tục.Điều thứ nhất cần hiểu về dòng tâm là mẫu tâm ko là một cái gì cả mà trung khu lại ko là hỏng vô. Nói về bản chất hay về tính chất thể của loại tâm là tạm cần sử dụng danh từ dễ nắm bắt để gọi một cái không hề y hệt như cái mình tưởng thừa nhận lầm lạc. Nói theo danh từ bỏ Phật Pháp thì tâm không có tự tính, vì không có tự tính (vô tự tính) nên không có thực thể, không có hữu thể. Vai trung phong là kế bên mà xung quanh lại chính là Tâm. Điều ở đầu cuối cần nhớ thường xuyên trực: loại Tâm vốn là trống trải, vào veo, sáng ngời, vô ngại, thông đạt. Sự trống rỗng ngơi nghỉ đây chưa hẳn là không tồn tại gì cả mà lại biết được vớ cả, sáng và sướng đồng lúc.”

Tôi xin trích một quãng viết về mẫu “Tâm” vào Tạng Thư trống mái dưới đây:

”… thời điểm đó tôi chừng chín tuổi. Thầy tôi call tôi cho và bảo tôi ngồi trước khía cạnh ông. Chỉ có hai thầy trò chúng tôi. Thầy tôi bảo:

– bây giờ ta đã khai thị cho nhỏ về bản lai diện mục của tâm.

Cầm chiếc chuông cùng trống tay nhỏ tuổi lên, thầy triệu thỉnh tất cả những bậc thầy trong hệ truyền thừa, từ Phật nguyên thủy trở xuống mang lại bậc thầy của chính thầy. Rồi thầy bước đầu khai thị. Bỗng chốc thầy ném vào phương diện tôi một thắc mắc không thể trả lời:

Tâm là gì?

Thầy quan sát xoáy sâu vào mắt tôi. Tôi hoàn toàn kinh ngạc. Chổ chính giữa tôi chảy ra. Không còn ngôn từ, thương hiệu gọi, ý tưởng phát minh nào nghỉ ngơi lại – không tồn tại tâm như thế nào hết, quả thế.Cái gì xảy ra trong khoảng thời gian ngắn đầy ngạc nhiên ấy? hầu như ý niệm vượt khứ đã chết, tương lai chưa đến; dòng tứ tưởng của tớ bị giảm ngang tự dưng ngột. Vào cú sốc đó một khoảng không mở ra, trong vòng trống ấy chỉ có một giác tính tuần túy trực tiếp về hiện tại tại, một cái gì trọn vẹn vượt không tính mọi dính víu chấp thủ. Giác tính ấy 1-1 giản, sơ nguyên cùng căn để. Mặc dù thế sự giản đối kháng thuần túy đó cũng tỏa sáng đầy sự ấm cúng của một niềm bi mẫn bao la.

Biết bao nhiêu điều tôi nói theo một cách khác về giây phút ấy! Thầy tôi ví dụ đang đặt cho tôi một câu hỏi, tuy nhiên tôi biết thầy không chờ đón một câu trả lời.Tôi không săn tìm câu trả lời thì vẫn thấy rằng không có giải đáp nào có thể tìm kiếm. Tôi ngồi thộn ra trong khiếp ngạc, nhưng trong những khi ấy một niềm tin bền vững và kiên cố sâu xa sáng chói tôi chưa từng biết đến, đang dâng tràn vào tôi.Thầy tôi sẽ hỏi: “Tâm là gì?” và vào thời gian ấy tôi tưởng chừng người nào cũng biết rằng, không tồn tại chuyện bao gồm hiện hữu một cái tâm làm sao cả, làm thế nào tôi hoàn toàn có thể tìm ra.Vậy, dường như đi tìm trọng tâm thực là phi lý.Sự khai thị của thầy tôi vẫn gieo một phân tử giống nâng cao trong tôi. Sau này tôi mới biết đấy là cách thức khai thị được sử dụng trong truyền thống lâu đời chúng tôi. Tuy nhiên, vày lúc đó tôi không biết, mà gần như gì xẩy ra có vẻ trọn vẹn bất ngờ, và cho nên vì thế càng tởm hoàng mãnh liệt.”

Như vậy gồm phải rằng ta chỉ rất có thể cảm dấn được cái “Tâm” của ta nhưng mà thôi?Làm sao mà cảm nhận được mẫu “Tâm” của chính mình nhỉ?

Khi tôi đang trên 40 tuổi, gồm lắm thời gian tôi thấy vô cùng mệt mỏi, ai oán bực, lo âu, đời đầy áp lực… Tôi ý muốn ngủ nhưng ngủ cũng chẳng được bởi đầu óc bị căng thẳng. Tôi không thích uống dung dịch ngủ cùng một người bạn đã chỉ đến tôi cách thực tập “Transcendental Meditation”: mình phải nỗ lực làm làm sao để cho đầu óc ngăn ngừa được phần đông ý nghĩ đến liên tiếp trong lao động trí óc để hy vọng là mình không thể phải vướng bận gì nữa (blank out the mind). Mọi khi tôi làm cho được như vậy, tôi thấy như được tiếp sức vày một luồng “energy” sảng khoái, chất xám tôi trong trắng và vơi nhàng, tôi ngủ thiếp đi thời điểm nào không hay với khi tôi ngủ dậy, tôi thấy khôn xiết khỏe khoắn, giống như cái “battery” được “fully recharged “vậy. Tuy nhiên, cũng có lúc tôi cần thiết “concentrate” (tập trung tứ tưởng) nổi để chặn lại những phát minh đang khởi niệm vào đầu óc vị tâm trí tôi bất an, lòng dạ rối bời và lúc ngủ dậy, tôi cảm giác mệt mỏi.

Tới tuổi 50, tôi đi dự khóa Thiền của Thiền Sư say mê Nhất Hạnh. Phương pháp Thiền siêu là đơn giản: trong một căn phòng tĩnh mịch, ngồi trên một cái gối (Tọa Cụ), nhị chân xếp lên nhau (thế Kiết Già), đôi mắt lim dim và bắt đầu đếm tương đối thở (Thí dụ: 1 là thở vào, 2 là thở ra, 3 là thở vào, 4 là thở ra …Ðếm mang lại 100 thì lại ban đầu đếm lại từ bỏ đầu…). Thực tập theo lối này (Thiền Chánh Niệm, Mindfulness Meditation) tôi thấy 1-1 giản, dễ dãi và nhẹ nhàng hơn vị tôi ko phải luôn luôn nỗ lực xua đuổi ý suy nghĩ trong đầu gì hết. Ngồi đếm hơi thở, thoải mái và tự nhiên con người từ từ với phần hồn (tâm trí) về lại cùng với phần thân xác vị đầu óc chỉ chú trọng tới câu hỏi đếm hơi thở nhưng thôi. Khi trung ương trí bản thân an trú vào thân xác, tín đồ ngồi Thiền đạt được Chánh Niệm (Mindfulness) và tự nhiên và thoải mái mình biết bản thân đang làm gì, đang nơi đâu mà không còn suy xét vẩn vơ nữa. Tiếp tục thực tập lối Thiền Thở này, con bạn sẽ sinh sống trong tỉnh giấc thức (Self awareness), biết mình đang có tác dụng gì, chất xám đỡ bị rối bời hơn và rất có thể tự kiềm chế được lòng mình…

Tôi sẽ thực tập Thiền theo lối này được hơn 10 năm. Các lần Thiền như vậy, tôi cảm xúc rất vơi nhàng phía bên trong và tôi có thể tự ý sở hữu ra gần như xúc cảm như vui, buồn, sầu, lo, ai oán…để đối lập với chúng rồi tôi có thể tìm ra hầu hết nguyên do nguyên nhân tôi lại sở hữu những cảm giác (feelings) như vậy. Phần lớn hôm khí hậu giỏi và tôi có thì giờ thủng thẳng rỗi, tôi đi bộ (Thiền Hành) giữa những nơi thanh vắng. Tôi đã có lần ngồi đối lập với chủ yếu tôi bên dòng nước, trong công viên, trong căn phòng… mọi lúc này, tôi chỉ hy vọng được “totally left alone” để tự mình ngồi “soi bóng” chính mình tôi cơ mà thôi. Có lẽ đây là những tích tắc mà tôi hằng muốn để thấy đời thanh thản, ko vướng bận vào bất cứ việc gì để rồi thiên nhiên tôi “thấy” được không ít điều nhưng tôi đang hằng ước ao biết trong không ít năm qua.

Có phần lớn đêm, sau khi ngồi chấm bài xích hay soạn bài, còn nếu không ngồi Thiền trước lúc đi ngủ cho đến khi tôi thiếp đi, tôi thấy lao động trí óc tôi đựng đầy các dòng chữ, những con số và những thứ đã có tác dụng tôi nhọc lòng suốt trong thời gian ngày hôm đó. Buổi sáng sớm khi thức dậy, tôi cảm thấy lừ đừ, mệt mỏi vì giấc ngủ của mình bị “phân tâm”. Ví như tôi ngồi Thiền trước khi đi ngủ – chỉ việc 15 phút cơ mà thôi – tôi ngủ một giấc thiệt ngon, không thấy các loại chữ, những con số… trong giấc ngủ và tôi cảm thấy khỏe khoắn khi thức giấc dậy.

Trong đời dậy học, tôi đã và đang thấy một số sinh viên lúc thi Term kiểm tra (kỳ thi vào Niên Khóa) tốt Final Exam (Thi tổng quát cuối Niên Khóa) thường hay bị “nervous” (lo quýnh lên) mang lại nỗi có người đầu óc của mình đã quên hết và không còn nhớ được điều gì sẽ học nữa (blank out). Rút tỉa từ tay nghề này, tôi chỉ mang lại họ biện pháp ngồi đếm khá thở sinh hoạt ngay vào lớp học: Thở vào trong 1 hơi thật sâu (thở vào bụng!) với từ trường đoản cú thở ra tính đến khi bụng xẹt xuống. Chỉ việc “Thiền Thở” vì thế 5 phút nhưng mà thôi. Học tập trò tôi rất vừa lòng với cách thức này.

Sinh viên trong Phân Khoa chuyên môn của shop chúng tôi cũng thường đề nghị qua các “job interview” trong các “Co-op Term” (Trong Cá Nguyệt này, học tập trò đi làm việc thay vày đi học) tốt khi đi xin câu hỏi làm sau khi đã ra trường. Ðể tránh loại vụ “feeling nervous” (lo “cuống đì”), tôi khuyên nhủ họ cần “Thiền Thở” trong khi chờ phiên họ được “interview”. Họ thấy được yên tâm hơn trong lúc chờ đón và khi chúng ta được “interview”, họ đã “perform much better” (ăn nói lưu giữ loát và có vẻ như tự chủ hơn) vày họ thấy rất bình thản và tự chủ, từ bỏ tin trong khi “job interview” .

Trong 5 năm cuối trước khi tôi về hưu, tôi thường đề xuất lái xe mất tối thiểu 45 phút trên xa lộ những lần đi và những lần về. Bao hàm buổi chiều, trê tuyến phố về vào xa lộ, tôi thấy mệt nhọc đừ sau đó 1 ngày làm việc mà phương diện trời còn chiếu trực diện vào khía cạnh tôi cùng xe cộ chạy rầm rầm bao phủ tôi nữa. Tôi xuất xắc nhìn đồng hồ đeo tay và từ nhủ:

– Trời ơi, còn rất nhiều 30, 20, 15 … phút nữa bắt đầu tới công ty sao? “

Xe cộ ngày càng đông làm tôi thấy “nervous” và mệt mỏi hơn (đó là chưa nói đến những hôm trời bão tuyết hãi hùng). Tôi nhớ ngay ra cách thức “Thiền Thở” và áp dụng liền: vừa tài xế và để ý tới dòng “lane” của tôi, vừa thường xuyên đếm tương đối thở ngay trong khi lái xe. Thiệt là nhiệm mầu: tôi về đến nhà cơ hội nào ko hay nhưng mà tôi không còn thấy căng thẳng mệt mỏi gì nữa vày tôi đã hít được không ít Oxygen vào trong khung người do đó những bắp thịt của mình trở nên thư giãn và giải trí hơn!

Tôi chả biết tôi sẽ kiếm ra được dòng Tâm của tớ hay chưa, tất cả điều tôi biết rất rõ là tôi ngủ khôn xiết dễ, giấc ngủ vô cùng ngon, tôi ngủ một mạch cho tới sáng luôn luôn và tôi cảm thấy cuộc sống đời thường của tôi thư nhàn và hiếm khi bị day dứt, bã … như ngày xưa. Có lẽ chắc cũng nhờ dòng trạng thái tâm nhàn nhã này (Tâm nhàn nhã đã hỗ trợ cho phần EQ của mình để rồi EQ còn trợ hỗ trợ cho phần IQ?) mà lao động trí óc tôi đã đôi lúc tự nhiên “thấy” rõ được phần đa ý tưởng, những bài bác giải của các “con toán cuộc đời” và không ít điều mà ngày xưa tôi cấp thiết “thấy rõ” được chúng tuy nhiên tôi đang từng đi kiếm kiếm trong tương đối nhiều năm trước.Tôi xin chép vào đó vài vần thơ tôi khắc ghi trong một tối tỉnh giấc sau thời điểm tôi ngồi Thiền rồi ngủ thiếp đi.

MỘNG THƯỜNG

Nửa tối về sángTự trong cơn mơTôi thức giấcViết bài bác thơ nàỵ

Có đầy đủ giấc ngủ sayVà đầy mộng mịTôi ko thấy gớm dị,Không vui nhưng cũng chẳng buồn.Không sầu, không lo,Không thương, ko tiếc.Tôi ko nghe thấy tiếng mình nóiMà chỉ lắng nghe trong tĩnh lặng.

Tôi đã được trở vềNhư một đứa con trẻ thơ:Cali, sài Gòn, Hà Nội, Sydney…Gặp Cha, thăm MẹVà không ít người thânMà đã ra đi lâu dài từ lâu.Gặp nhau không âu sầu,Không nhớ, không thương.

Tôi chỉ muốn luôn luônĐược sự êm đềmTrong Mộng Tưởng.Giấc mộng ko vấn vươngGiấc mộng bình thường.

Đời vui, đời buồn,Đời vời vợi,Đời những vấn vương,Đời đầy áp lựcĐè nặng con người,Đi vào trung khu Thức.

Khi Đời lắng xuốngTrong giấc mộng hồn nhiênHay trong những khi ngồi ThiềnTôi cảm thấy …Đời bạn như gai tơ trờiNhiều sắc, những mầuBập bềnhTrong không Gian, Vũ TrụBiến đổi không ngừngTheo thời gian và ko gian.

Giấc ngủ nhẹ nhàng hơnLà buộc phải sốngTrong Cõi ChếtCủa đời sốngVăn Minh, thiết bị MócHàng ngày.